تصویر معروف مردی با دستان بسته در میان جمعیتی که همگی به آدولف هیتلر سلام نظامی میدهند، سالهاست که در فضای اینترنت دستبهدست میشود. این عکس نهتنها نماد نافرمانی در برابر رژیم نازی است، بلکه داستانی عمیق از عشق، شجاعت و قربانی شدن را روایت میکند. این مطلب زندگی آگوست لندمسر (August Landmesser) را شرح میدهد، مردی که با یک حرکت ساده اما معنادار، در برابر ظلم ایستاد.
ازدواج با یک زن یهودی
دانستن اینکه در برابر این مرد واقعاً هیتلر ایستاده، این نافرمانی را تحسینبرانگیزتر میکند. اما آنچه ممکن است بهعنوان یک حرکت موجه در برابر ظلم دیده شود، در اصل، ژستی از سر عشق بود. آگوست لندمسر، مردی که دستانش را بسته نگه داشته، با یک زن یهودی ازدواج کرده بود.
داستان حرکت اعتراضی آگوست لندمسر، بهطرز تناقضآمیزی، با حزب نازی آغاز میشود. در سال ۱۹۳۰ (۱۳۰۹ شمسی) اقتصاد آلمان در وضعیت بحرانی بود و بیثباتی رایشتاگ در نهایت به فروپاشی آن و ظهور رهبری فرصتطلب به نام آدولف هیتلر و حزب نازی منجر شد.
لندمسر با این باور که داشتن ارتباطات مناسب میتواند به یافتن شغل در این اقتصاد بیرمق کمک کند، به عضویت رسمی حزب نازی درآمد. بیخبر از آنکه دلبستگیاش بهزودی تمام پیشرفتهای احتمالی حاصل از این وابستگی سطحی سیاسی را نابود خواهد کرد.
در سال ۱۹۳۴ (۱۳۱۳ شمسی)، لندمسر با ایرما اکلر (Irma Eckler)، یک زن یهودی، آشنا شد و این دو بهشدت عاشق یکدیگر شدند. یک سال پس از نامزدی، لندمسر از حزب نازی اخراج شد و درخواست ازدواجشان طبق قوانین تازه تصویبشده نورنبرگ رد شد.
زندانی شدن به جرم بیحرمت کردن نژاد!
در همان سالها، لندمسر صاحب دختری بهنام اینگرید شد و دو سال بعد، در سال ۱۹۳۷ (۱۳۱۶ شمسی)، این خانواده تلاش ناموفقی برای فرار به دانمارک داشت و در مرز دستگیر شدند. آگوست لندمسر بازداشت شد و به جرم «بیحرمت کردن نژاد» تحت پیگرد قرار گرفت و مدتی کوتاه زندانی شد.
در دادگاه، این دو ادعا کردند که از یهودی بودن ایرما بیاطلاع بودند، زیرا او پس از ازدواج مجدد مادرش در کلیسای پروتستان غسل تعمید داده شده بود. در ماه مه ۱۹۳۸ (اردیبهشت ۱۳۱۷)، لندمسر بهدلیل نبود مدارک کافی تبرئه شد، اما هشدار جدی دریافت کرد که در صورت تکرار، مجازات سنگینی در انتظارش خواهد بود. مقامات به وعدهی خود عمل کردند؛ تنها یک ماه بعد، آگوست دوباره بازداشت و به ۳۰ ماه کار اجباری در اردوگاه کار محکوم شد. او دیگر همسرش را ندید.
سرنوشت همسر و فرزندان لندمسر
در همین حال، قانونی بیسروصدا تصویب شد که در صورت «بیحرمت کردن نژاد» توسط مرد، همسر یهودی او نیز باید بازداشت شود. ایرما توسط گشتاپو دستگیر و به زندانها و اردوگاههای مختلف فرستاده شد، جایی که در نهایت فرزند دومشان، ایرنه، را به دنیا آورد.
هر دو فرزند لندمسر ابتدا به یتیمخانه فرستاده شدند، اما فرزند بزرگتر بهدلیل وضعیت «نیمهآریایی» خود، سرنوشتی بهتر داشت و نزد پدربزرگ و مادربزرگ آریاییاش فرستاده شد. ایرنه فرزند کوچکتر اما، توسط یکی از آشنایان خانواده از یتیمخانه ربوده و به اتریش برده شد.
پس از بازگشت ایرنه به آلمان، او دوباره پنهان شد. اینبار در بخش بیمارستانی کارت شناسایی یهودیاش گم و همین امر باعث شد بتواند زیر نظر دولت هیتلر تا زمان شکست آنها زندگی کند.
اما داستان مادرشان بسیار غمانگیزتر است. در حالیکه دخترانش از یتیمخانهها به خانههای موقت و مکانهای مخفی منتقل میشدند، ایرما در سال ۱۹۴۲ (۱۳۲۱ شمسی) داخل اتاقهای گاز اردوگاه برنبرگ جان باخت.
آزادی لندمسر از زندان و آن تصویر معروف
آگوست لندمسر در سال ۱۹۴۱ (۱۳۲۰ شمسی) آزاد و بهعنوان سرکارگر مشغول به کار شد. دو سال بعد، با وخامت اوضاع ارتش آلمان، لندمسر بههمراه هزاران مرد دیگر به پیادهنظام تنبیهی اعزام شد. او در کرواسی ناپدید و احتمالاً جان باخت، درست شش ماه پیش از آنکه آلمان بهطور رسمی تسلیم شود.
تصویر معروف، احتمالاً در تاریخ ۱۳ ژوئن ۱۹۳۶ (۲۳ خرداد ۱۳۱۵) گرفته شده است؛ زمانی که آگوست لندمسر در کارخانه کشتیسازی Blohm + Voss مشغول به کار بود و هنوز خانوادهای داشت که شبها به پیش آنها بازگردد. در مراسم رونمایی از کشتی جدید Horst Vessel، کارگران از دیدن پیشوای نازی در مقابل کشتی شگفتزده شدند.
آگوست لندمسر احتمالاً خود را ناتوان از سلام دادن به مردی میدید که همسر و دخترش و بسیاری دیگر را در انظار عمومی بیارزش کرده بود و چند ساعت بعد باید به خانه بازمیگشت و آنها را در آغوش میگرفت. شاید لندمسر بهطور ضمنی از حضور عکاسان تبلیغاتی در کارخانه آگاه بود، اما در آن لحظه تنها چیزی که در ذهنش تدایی میشد، خانوادهاش بود.
آگوست لندمسر و همسرش ایرما در سال ۱۹۴۹ (۱۳۲۸ شمسی) بهطور رسمی فوتشده اعلام شدند. در سال ۱۹۵۱ (۱۳۳۰ شمسی)، سنای هامبورگ ازدواج آگوست لندمسر و ایرما اکلر را بهرسمیت شناخت. دختران آنها نیز نام خانوادگی والدینشان را تقسیم کردند؛ اینگرید نام پدر را گرفت و ایرنه نام مادر را حفظ کرد.
دیدگاه ها