درگاه‌های بیضی شکل و باریک USB-C این روزها در اکثر دستگاه‌ها به چشم می‌خورند؛ از گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها گرفته تا بسیاری از لپتاپها و رایانه‌های رومیزی. اما اگر قصد خرید لپتاپ جدیدی داشته باشید، ممکن است با مورد جالبی مواجه شوید: استفاده از همین درگاه‌ها برای شارژ لپتاپ به جای پورت اختصاصی برق. تقریباً تمام لپتاپهای به‌روز از شارژ USB-C پشتیبانی می‌کنند و حتی در مواردی که شارژر اختصاصی همراه لپتاپ است، معمولاً پشتیبانی از برق USB-C نیز وجود دارد. استثنائات اصلی در این زمینه معمولاً لپتاپهای گیمینگ هستند که به دلیل نیاز به توان بالاتر، از آداپتورهای پرقدرت‌تری استفاده می‌کنند.
با این حال، در میان دستگاه‌هایی که از شارژ USB-C پشتیبانی می‌کنند، این ویژگی ممکن است بسته به مدل، تفاوت‌هایی داشته باشد. انواع مختلفی از گزینه‌های شارژ ممکن است توسط دستگاه شما پشتیبانی شود، بدون آنکه استاندارد یا برچسب مشخصی برای اطلاع‌رسانی از نحوه استفاده یا پورت مناسب برای شارژ وجود داشته باشد. افزون بر این، مواردی مانند پهنای باند، توان مصرفی و قابلیت‌های پشتیبانی شده نیز بر پیچیدگی استفاده از این درگاه‌ها می‌افزایند. در ادامه، به تشریح کامل استاندارد USB-C و ویژگی‌های مربوط به آن در لپتاپها خواهیم پرداخت.
USB-C چیست؟
USB-C که به طور رسمی به آن USB Type-C گفته می‌شود، به نوعی کانکتور فیزیکی اشاره دارد که در چندین نسخه مختلف USB به کار می‌رود. این استاندارد نخستین بار در سال ۲۰۱۴ توسط مجمع مجریان USB و همزمان با USB 3.1 معرفی شد. فرم کوچک و بیضی شکل این کانکتور تفاوت چشم‌گیری با پورت‌های مستطیلی و سنتی USB Type-A داشت. یکی از مزایای مهم USB-C، طراحی ۲۴ پینی آن است که امکان اتصال دوطرفه را فراهم می‌سازد، بدین معنا که دیگر نیازی نیست نگران بالا یا پایین بودن جهت اتصال باشید.
پورت USB-C نه تنها در نسخه‌های USB 3.1 و ۳.۲، بلکه در فناوری‌های Thunderbolt 3 و ۴ و همچنین استاندارد جدید USB 4 نیز استفاده می‌شود. این درگاه علاوه بر اطلاعات، توان الکتریکی را نیز انتقال می‌دهد، چه به صورت ورودی برای شارژ لپتاپ، چه به صورت خروجی برای شارژ گوشی یا سایر دستگاه‌ها. با توجه به تلاش نهادهای قانون‌گذار در اتحادیه اروپا و دیگر مناطق، استفاده از USB-C به عنوان استاندارد جهانی برای شارژ دستگاه‌های قابل حمل در حال تبدیل به یک الزام است. با اینکه USB-C فرایند اتصال دستگاه‌ها و کابل‌ها را ساده کرده اما در سایر جنبه‌ها، پیچیدگی‌هایی به همراه دارد. با وجود ظاهر یکسان، پروتکل‌های متنوعی چون USB 3.1 و ۴ و DisplayPort از طریق USB-C پشتیبانی می‌شوند که هریک ویژگی‌ها و محدودیت‌های خاص خود را دارند.
آیا می‌توان لپتاپ را با USB-C شارژ کرد؟
پاسخ کوتاه این است: بستگی دارد. هرچند پورت‌های USB-C و قابلیت شارژ از این طریق در لپتاپهای جدید بسیار رایج شده‌اند، اما هنوز هم این ویژگی تبدیل به یک استاندارد همه‌گیر نشده و در همه مدل‌ها وجود ندارد. اگر شارژر لپتاپ شما دارای کانکتور USB-C است، به احتمال زیاد لپتاپ از این روش پشتیبانی می‌کند. در این موارد، استفاده از شارژر اصلی بهترین گزینه است؛ زیرا دقیقاً مطابق با نیاز دستگاه طراحی شده است. برخی لپتاپها مانند مایکروسافت سرفیس پرو ۹ گرچه از شارژ USB-C پشتیبانی می‌کنند، اما شارژر اختصاصی متفاوتی دارند. در چنین مواردی، اگر مایل به استفاده از USB-C برای شارژ هستید، باید کابل مخصوص آن را تهیه کنید.
لپتاپ‌هایی با پشتیبانی اختیاری از شارژ USB-C
برخی لپتاپها با وجود داشتن درگاه USB-C، از شارژ از این طریق پشتیبانی نمی‌کنند. در مواردی که این امکان وجود دارد، معمولاً پورت شارژ جداگانه‌ای در دستگاه دیده نمی‌شود، ولی همواره استثناهایی هم هستند. برخی مدل‌ها در کنار پورت USB-C دارای نمادی (مانند آیکون باتری) هستند که کاربری آن را مشخص می‌سازد، اما در بسیاری از آن‌ها هیچ نشانه‌ای وجود ندارد. به طور کلی، اکثر لپتاپهای فوق‌باریک معمولاً از شارژ USB-C پشتیبانی می‌کنند، چه دارای پورت برق جداگانه باشند یا خیر. در مقابل، لپتاپهای گیمینگ یا مجهز به پردازشگرهای گرافیکی قدرتمند اغلب فاقد این قابلیت هستند. البته اخیراً برخی لپتاپهای گیمینگ نیز با قابلیت شارژ USB-C عرضه شده‌اند، اما سرعت شارژ ممکن است به اندازه‌ای نباشد که پاسخگوی مصرف برق حین استفاده باشد.
توجه: قبل از هرگونه اقدام و استفاده از قابلیت شارژ USB-C، به دفترچه راهنمای دستگاه مراجعه و از پشتیبانی لپتاپ خود از این ویژگی، اطمینان حاصل فرمایید.
آیا شارژ از طریق USB-C سریع‌تر است؟
با توجه به تجربه کاربران در شارژ سریع گوشی‌های هوشمند، این پرسش مطرح می‌شود که آیا لپتاپ نیز از چنین قابلیتی برخوردار است؟ باید بگوییم که پاسخ به این سوال هم به دستگاه شما بستگی دارد. در لپتاپهای ارزان‌قیمت، استفاده از آداپتورهایی با توان ۳۰ تا ۶۵ وات رایج هستند. در چنین مواردی، استفاده از شارژر USB-C با توان ۱۰۰ وات می‌تواند به شارژ سریع‌تر منجر شود.
با این حال، تنظیمات مدیریت توان در لپتاپ یا شارژر ممکن است جریان برق را محدود کند تا باتری آسیب نبیند. بنابراین استفاده از شارژر و کابل اصلی یا مورد تایید سازنده توصیه می‌شود. در لپتاپهای قدرتمند که نیاز به بیش از ۱۰۰ وات دارند، شارژ از طریق USB-C تنها زمانی موثر خواهد بود که دستگاه خاموش یا در حالت Sleep باشد. در مواقع استفاده، حتی اگر دستگاه به برق متصل باشد، ممکن است شارژ باتری تنها کندتر تخلیه شود، نه این که افزایش پیدا کند.
آیا می‌توان از شارژر USB-C لپتاپ برای شارژ گوشی استفاده کرد؟
در اغلب موارد پاسخ این پرسش مثبت است. بسیاری از آداپتورهای USB-C دارای توان خروجی متغیر هستند و توانایی کاهش جریان برای شارژ ایمن گوشی را دارند. این ویژگی بخشی از استاندارد USB-C محسوب می‌شود. با این حال، این قابلیت در صورتی صادق است که شارژر واقعاً از توان متغیر پشتیبانی کند. برخی شارژرهای متفرقه یا گوشی‌های ارزان قیمت ممکن است در این زمینه با مشکل مواجه شوند. پس در این مواقع بهتر است پیش از استفاده، مشخصات فنی شارژر و دستگاه را به دقت بررسی نمایید.
درگاه‌ها و مبدل‌های USB-C چه ویژگی‌هایی دارند؟
در این زمینه، خوشبختانه پاسخ ساده‌تری وجود دارد. اگر از مبدل یا داک USB-C استفاده می‌کنید که ورودی برق USB-C دارد و آن را به پورت شارژ لپتاپ متصل کرده‌اید، در اکثر موارد جریان برق از آن عبور کرده و دستگاه شارژ خواهد شد. البته اگر آداپتور فقط وظیفه تبدیل داده را داشته باشد و از انتقال برق پشتیبانی نکند، امکان شارژ وجود نخواهد داشت.
آیا معایبی برای شارژ USB-C وجود دارد؟
علی‌رغم تلاش برای استانداردسازی، نحوه به‌کارگیری USB-C در دستگاه‌های مختلف بسیار متنوع است. بزرگ‌ترین مشکل همین عدم یکپارچگی است؛ چرا که کابل‌ها و کانکتورها ظاهری یکسان دارند، ولی همه آن‌ها از ویژگی‌ها و توان انتقالی مشابهی پشتیبانی نمی‌کنند. مشکل دیگر، ظرافت بالای کانکتور USB-C است که در مقایسه با پورت‌های سنتی، مقاومت کمتری دارند. برای مثال، برخورد یا کشیده شدن ناگهانی کابل می‌تواند به پورت آسیب بزند. بنابراین باید در هنگام استفاده مراقب بود تا فشار فیزیکی به اتصال وارد نشود.
جمع‌بندی
با وجود چالش‌هایی که ذکر شد، شارژ از طریق USB-C به قدری کاربردی و راحت است که احتمالاً برای سال‌های آینده، به استاندارد اصلی در لپتاپهای سبک و قابل حمل تبدیل خواهد شد.
دیدگاه ها