روستای گمشدهای متعلق به عصر برنز که به معنای واقعی کلمه بر روی یک دریاچه ایتالیایی بنا شده بود، در طول زمان ناپدید شده بود. اما اکنون، باستانشناسان زیر آب در حال بازیابی تاریخ این سکونتگاه شگفتانگیز هستند.
تیمی از کارشناسان باستانشناسی زیر آب، به عمق دریاچه موتزانو (Lake Mezzano)، یک دریاچه کوچک با منشأ آتشفشانی واقع در شمال منطقه لاتزیوی ایتالیا، شیرجه زدند تا بقایای یک سکونتگاه باستانی را بررسی کنند.
این تیم نه تنها موفق شدند ۶۰۰ تیرک چوبی را که زمانی ستونهای اصلی این روستای خانههای روی آب (Pile-dwelling village) بودند، به دقت نقشهبرداری کنند، بلکه بیش از ۲۵ اثر باستانی را نیز از این مکان باستانی بازیابی کردند. این آثار متعلق به عصر برنز بوده و قدمت آنها به دورهای بین ۱۷۰۰ تا ۱۱۵۰ پیش از میلاد مسیح بازمیگردد. کشف این سکونتگاههای شمعی زیر آب، بینشهای مهمی در مورد نحوه زندگی، معماری و فناوری جوامع باستانی در اروپا ارائه میدهد.
نقشهبرداری از ۶۰۰ ستون زیر آب
عملیات کاوش این سکونتگاه باستانی و اکنون به زیر آب رفته، تحت هدایت مستقیم “اداره نظارت بر باستانشناسی، هنرهای زیبا و چشمانداز منطقه” انجام شد و هدف اصلی این تیم غواصی، مستندسازی دقیق و حفظ بقایای این سکونتگاه شمعی عصر برنز بود. طبق بیانیهای که توسط ناظران منتشر شد، تیم موفق شد بیش از ۶۰۰ تیرک چوبی را شناسایی و نقشهبرداری کند که به سختی در خاک رسی سنگین فرورفته بودند. این تلاش نقشهبرداری منطقهای را پوشش داد که حدود یک سوم مساحت شناختهشده سکونتگاه بود؛ با استفاده از شلنگهای مکنده برای حذف رسوبات، گروههای کاوش توانستند ساختار کلی روستا را ترسیم کرده و تصویری واضح از شکل احتمالی آن در گذشته ایجاد کنند.
اندازه و عمق قرارگیری تیرکها اطلاعات مهمی را در مورد محیط باستانی فاش کرد، به طوری که عمق آنها بین ۸ تا بیش از ۳۲ فوت (تقریباً ۲.۵ تا ۹.۷ متر) متغیر بود و این تفاوت چشمگیر نه تنها ناهموار بودن کف دریاچه در زمان ساخت روستا را نشان میدهد، بلکه تغییرات شدید سطح آب در طول ۶۰۰ سال وجود این سکونتگاه را نیز آشکار میسازد؛ در برخی نقاط، تیرکها کاملاً در زیر سنگها مدفون شده بودند اما در بخشهای دیگر، تقریباً تا ارتفاع ساحل فعلی نیز میرسیدند. عملیات حفاری هدفمند در مکانهایی صورت گرفت که محققان مطمئن بودند رسوبات باستانی و دستنخورده هنوز در زیر یک لایه ضخیم از رس فشرده حفظ شدهاند، با این حال، گاهی اوقات آثار باستانی برنزی نه تنها در رسوبات، بلکه در میان سنگهای گدازهای نیز یافت شدند که احتمالاً بقایای یک رانش زمین باستانی بودهاند و این یافتههای برنزی در کنار شواهد ساختاری، بینشهای ارزشمندی در مورد فناوری و رخدادهای طبیعی تأثیرگذار بر پایان این سکونتگاه ارائه میدهند.
ردپای آتش در آثار برنزی
بیش از ۲۵ اثر باستانی به طور قابل توجهی سالم، که به خوبی توسط لایههای رس محافظت شده بودند، در جریان این کاوشها بازیابی شدند. این مجموعه ارزشمند شامل اقلام متنوعی نظیر تبرهای چندلبه، سرنیزهها، سنجاقهای سینه (Brooches)، حلقهها، یک سنجاق، یک داس کوچک و سایر وسایل تزئینی است که بینشی غنی از زندگی روزمره و فناوری عصر برنز ارائه میدهد.
همچنین کشف شمشهای برنزی که در طول فرآیند ریختهگری استفاده میشدند، نشاندهنده آن است که احتمالاً کارگاههای متالورژی فعال در داخل خود روستا وجود داشته است و این جامعه نه تنها مصرفکننده، بلکه تولیدکننده ابزارهای فلزی نیز بوده است. کارشناسان مشاهده کردند که به نظر میرسد برخی از اقلام برنزی آثار آتشسوزی را بر خود دارند و حدس میزنند که این اقلام ممکن است در طول یک آتشسوزی احتمالی، هنگام سوختن سازههای چوبی، به سادگی رها شده و به داخل آب افتاده باشند.
این تیم برای اشتراکگذاری یافتههای خود با عموم، یک ویدئوی یوتیوب منتشر کرده است که غواصان را در حال کار در آب، مکانیابی دقیق تیرکهای چوبی و کشف آثار برنزی نشان میدهد. هدف از این کار، که همچنان توسط “سرویس باستانشناسی زیر آب اداره نظارت” هدایت میشود، ادامه حفاری و مستندسازی کامل سایت است؛ امید میرود این تلاشهای ادامهدار به تیم کمک کند تا مکان دقیق و ابعاد واقعی روستا و همچنین نحوه عملکرد و سازماندهی این جامعه باستانی در طول ۶۰۰ سال حضور خود را بهتر درک کنند.
دیدگاه ها