ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، و شی جینپینگ، رهبر چین، اخیرا در حالی که صدایشان به طور ناخواسته از طریق یک میکروفون باز پخش میشد، درباره باور خود مبنی بر اینکه پیوند اندامها میتواند به آنها امکان دهد تا ۱۵۰ سال زندگی کنند، صحبت کردند. هرچند این دو رهبر در مورد رشد فناوریهای زیستی در زمینه افزایش طول عمر بیراه نگفتهاند، اما ممکن است چشمانداز علمی آن به اندازهای که آنان تصور میکنند، امیدوارکننده نباشد. در سالهای اخیر، دستاوردهای قابل توجهی در زمینه طول عمر بهدست آمده است، از جمله احیای مغز مرده و پرورش اعضای بدن برای پیوند.
برای برخی از رهبران کمونیست، محدودیت دورهی زمامداری عملاً با مدت بقای فیزیکی آنها تعریف میشود. اما اگر این سیاستمداران دیگر در چارچوب عمر طبیعی انسان محدود نباشند چه؟ گفتوگویی که اخیراً میان ولادیمیر پوتین و شی جینپینگ در حین پخش زندهی مراسم رژه نظامی در پکن شنیده شد، نشان میدهد که این دو چهره مشهور ممکن است واقعاً به دنبال جاودانگی باشند و آن را نزدیکتر از همیشه احساس کنند.
مترجم پوتین در این مراسم به زبان چینی گفت: «فناوری زیستی بهطور پیوسته در حال پیشرفت است. اندامهای انسانی میتوانند به طور مداوم پیوند زده شوند. هرچه طول عمر افزایش یابد، بدن جوانتر میشود و حتی میتوان به نوعی جاودانگی دست یافت.» شی جینپینگ در پاسخ اظهار داشت: «برخی پیشبینی میکنند که در این قرن، انسانها ممکن است تا ۱۵۰ سال عمر کنند.»
کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، نیز در این رژه همراه پوتین و شی حضور داشت، هرچند مشخص نیست که آیا ترجمه گفتوگو برای او نیز انجام شده بود یا خیر. پخش زندهی این گفتوگو از شبکهی دولتی CCTV چین، گفتوگوی میان این رهبران را به گوش میلیاردها بیننده در سراسر جهان و از جمله چندین رسانه آمریکایی رساند.
اما آیا چیزی میتواند مانع شود تا این رهبران تا ابد در قدرت بمانند؟ در حالیکه پوتین و شی چنین القا میکنند که جاودانگی بیش از هر زمان دیگری نزدیکتر است، دادههای علمی چنین ادعایی را پشتیبانی نمیکنند.
اول از همه، فرایند اهدای عضو برای درمانهای پزشکی خود بهتنهایی با دشواریهای فراوان روبهروست و این تنها به دلیل کمبود اهداکننده نیست. در واقع، هر ساله هزاران اندام انسانی به این دلیل هدر میرود که جراحان در انتظار اندامهایی جوانتر هستند. طبق دادههای سازمان خدمات بهداشت و منابع انسانی ایالات متحده، به همین علت، بهطور میانگین ۱۳ بیمار در فهرست انتظار پیوند، هر روز جان خود را از دست میدهند. بنابراین، تصور اینکه سیستم فعلی بتواند فشار اضافی برای پیوندهای مکرر را تحمل کند، چندان واقعبینانه نیست.
با وجود این چالشها، پژوهشگران حوزهی طول عمر همچنان امیدوارند. آنها در حال بررسی روشهایی هستند که با استفاده از پیوند اندامها، حتی به شکلهای غیرمتعارف، بتوانند مرزهای طول عمر انسان را فراتر از حد تصور پیش ببرند.
برای نمونه، حدود پنج سال پیش، گروهی از پژوهشگران دانشکده پزشکی ییل موفق شدند مغز خوکی را که در کشتارگاه از اکسیژن محروم شده بود، پس از چهار ساعت دوباره به فعالیت سلولی بازگردانند. این گروه، از دستگاهی به نام BrainEx استفاده کردند که ترکیبی از مواد نگهدارنده و داروها را درون مغز پمپاژ میکرد. در نتیجه، سلولهای مغزی مجدداً شروع به تولید پروتئین کردند و نورونها نشانههایی از فعالیت متابولیکی از خود نشان دادند.
برای کسانی که در جستجوی جاودانگی هستند، چنین دستاوردی میتواند نویدبخش به نظر برسد. اگر صف انتظار برای پیوند اندامهای زنده تا این اندازه طولانی است، شاید احیای اندامهای مرده راهحل بعدی باشد. با این حال، موضوع به این سادگی نیست.
در حالی که مغز خوک فعالیتهای پایهای سلولی را از سر گرفته بود، اما از دید دانشمندان، نه زنده محسوب میشد و نه هوشیاری داشت. بنابراین، استفاده از اندامهای احیاشده برای افزایش عمر انسان، فعلاً بنبستی علمی به شمار میرود.
در همین حال، گروهی دیگر از پژوهشگران میکوشند بدون وابستگی به اندامهای زنده یا مرده، اندامهای جایگزین تولید کنند. نویسندگان مقالهای که در سال ۲۰۲۵ در مجله MIT Technology Review منتشر شد، از ساخت Bodyoids یا اندامهای مصنوعی ساختهشده از سلولهای بنیادی نابالغ سخن گفتهاند. این اندامهای آزمایشگاهی، به گونهای پرورش داده میشوند که هیچگونه رشد مغزی نداشته باشند؛ به همین دلیل، فاقد توانایی احساس درد یا آگاهی از وجود خود خواهند بود. با این حال، تولید اندامهای یدکی همچنان در حد رؤیایی علمیتخیلی باقی مانده و پژوهشگران معتقدند که تحقق آن فعلاً خارج از توان فناوری موجود است.
هر دو رهبر روسیه و چین در حال حاضر ۷۲ سال دارند، بنابراین طبیعی است که ذهن آنها بیش از گذشته به آینده و مفهوم زندگی پس از پیری مشغول شود، حتی اگر این به معنای توسل به درمانهای آزمایشی پیوند اندام برای افزایش طول عمر باشد. با این حال، به نظر میرسد که جاودانگی هنوز هم از دسترس دور است، حتی برای قدرتمندترین انسانهای جهان.
دیدگاه ها